Zotero 4.0 : leren in 10 stappen + oefeningen (Oktober 2014)

Vertaald door: CHARLOTTE MENEVE / Gereviseerd door: RENEE SMETS / Coördinator van het vertaalteam: Christian Muñoz Parra.

(JULIO ALONSO ARÉVALO (2014): “Zotero 4.0 : aprendizaje en 10 pasos + ejercicios (Octubre 2014)“. Universo Abierto)

Downloaden via http://es.slideshare.net/jalonsoarevalo/zotero-30-beta-2012

Zotero is opensourcesoftware die gebruikers toelaat literatuurverwijzingen van allerlei typen onderzoek, te verzamelen, te beheren en te citeren via een browser. Zotero functioneert eerst en vooral als beheerder van literatuurverwijzingen ontworpen voor het opslaan, beheren en citeren van die verwijzingen. Daarnaast kan het programma ook boeken, artikels en andere soorten document opslaan.

Wanneer de bedenkers, die leden zijn van het departement Center for History and New Media van de George Mason universiteit, beslisten om een naam te geven aan het programma, gingen ze hiervoor naar de bibliotheek van hun faculteit. Ze vroegen aan de bibliothecaris het meest vreemde woordenboek waarover hij beschikte. Dat bleek een Albanees woordenboek te zijn. Ze zochten het woord “leren” op wat in het Albanees gelijk staat aan “zotëroj” en ‘het leren bezitten en beheersen, iets eigen maken” betekent. Op die manier doopten ze hun programma ZOTERO.

Zotero is tot stand gekomen dankzij een donatie van het Alfred P. Sloanesy fonds en wordt vandaag gefinancierd door genereuze subsidies van de Andrew W. Mellon Foundation en het Institute of Museum and Library Services. Al die sponsors zijn een goede motivatie voor het project Zotero en zorgen voor een goede, gevarieerde en duurzame ondersteuning voor de toekomst. Het Center for History and New Media van de universiteit van George Mason wat de hoofdzetel van Zotero is, geniet nog steeds van een actieve en productieve samenwerking met de Mellon Foundation. Alleen zijn de ondersteuningsbronnen van Zotero nu aan het veranderen. Ze werken nu ook met Corporation for Digital Scholarship (CDS), een vzw die ernaar streeft opensourcesoftware projecten voor onderzoekers in stand te houden.

Het is moeilijk te geloven dat Zotero, sinds zijn bescheiden lancering in de herfst van 2006, al meer dan 6 miljoen keer gedownload is en dat het in de hele wereld gebruikt wordt in meer dan dertig talen. Door de duizenden fora, blogberichten en krantenartikels wordt aangetoond dat onderzoekers dit toegankelijk onderzoeksplatform gebruiken omdat het eender welk ander commercieel alternatief overtreft. Een van zijn sterke punten is dat het een multiplatform van opensourcesoftware is, wat wil zeggen dat het werkt op zowel Windows, Linux als Mac (iOs).

Zijn doel is om de meest traditionele applicaties van verwijzingen te vervangen, die oorspronkelijk afgestemd zijn op de vragen van offline onderzoek. Oorspronkelijk is het beschikbaar als aanvulling op de browser Firefox, maar vanaf de versie 3.0 werkt het ook als onafhankelijk programma Zotero StandAlone. Het werkt als applicatie voor de administratie van verwijzingen, gebruikt voor het beheren van bibliografieën en referenties voor het schrijven van essays en artikels.

Op vele webpagina’s van zoekmachines zoals Google Scholar, Web of Knowledge, Scopus, op sociale netwerken zoals Slideshare, Flickr of zelfs op commerciële sites zoals Amazon, onderscheidt Zotero de aard van het middel dat geconsulteerd wordt. Het kan gaan om een boek, een artikel of een ander middel. In de adresbalk van de browser verschijnt dan ook het bijpassend icoon (een boek, een blad, een foto…). Met een eenvoudige klik op de muis krijg je de volledige informatie van de referentie en sla je deze op in een lokaal bestand. Daarom moet men op voorhand een uitbreiding van Chrome, Safari of FireFox installeren, op basis van welke browser je gebruikt.

Als het originele document een online artikel of een webpagina is, dan kan Zotero optioneel de lokale kopie opslaan. De gebruikers kunnen vervolgens aantekeningen, labels en hun eigen metabestanden toevoegen door middel van een koppeling in de eigen browser.

Aan de rechtstreeks vanuit het web verzamelde elementen kan men aantekeningen, archieven en links toevoegen. De bijlagen kunnen getoond of verborgen worden door te klikken op het pijltje of plusje dat zich naast het hoofdelement bevindt. De webpagina’s kunnen toegevoegd worden aan eender welk element, zoals een link of een printscreen. Een link opent gewoon de webpagina online. Een printscreen is een kopie van een webpagina zoals die op een bepaald moment geraadpleegd werd, die lokaal bijgehouden is. Zo blijft deze pagina raadpleegbaar zelfs als er geen internet aanwezig is.

Als het bewaarde icoon een boek, een artikel, een afbeelding of een ander element is, wordt dat element door een eenvoudige muisklik toegevoegd aan de collectie op Zotero. Als het icoon een folder is, wil dat zeggen dat de webpagina meerdere elementen bevat. Door op de folder te klikken opent er een pop-upvenster met de verschillende elementen (boeken, artikels) die men kan selecteren en opslaan in Zotero.

Zotero gebruikt modules die “vertalers” genoemd worden om informatie van compatibele websites te verzamelen. Er bestaan automatisch gegenereerd “vertalers” die met veel websites compatibel zijn. Ook zijn er “vertalers” gegenereerd voor specifieke websites. Als iemand graag informatie van een specifieke website wilt verzamelen, kan die persoon zich wenden tot de fora van Zotero met de vraag een mail te sturen naar het adres translators@zotero.org. De bibliografische elementen zullen dan gedurende een beperkte tijd, wanneer de persoon de website bezoekt, erkent worden om gedownload te worden met een klik vanaf de browser. Dat is de reden waarom Zotero gezien wordt als de beheerder die het best overeenstemt met de belangrijkste informatiebronnen en bovendien beschikt over meer vermogen dan eender welke andere beheerder voor de verzameling van informatie. Enkele jaren geleden werd een evaluatie van de allernieuwste hulpmiddelen voor het beheer van verwijzingen. Van de 20 belangrijkste bronnen die worden gebruikt was Zotero de meest compatibele. Zelfs bronnen zoals het Spaanse ISBN nummer (International Standard Book Number), maakten de uitvoer van bestanden in formaten verenigbaar met beheerders nooit mogelijk.

Een krachtige werking van Zotero is de mogelijkheid om PDF-documenten toe te voegen waarvan de metadata automatisch bekomen worden via Google Scholar en andere databanken. Dat wil zeggen dat als een onderzoeker niet geïdentificeerde PDF-archieven op zijn computer heeft gedownload, hij/zij die archieven eenvoudig naar centrale kolom van het programma kan verslepen, de computer haalt vervolgens automatisch de metadata op.

Zoals elke andere beheerder van literatuurverwijzingen maakt Zotero het mogelijk om bibliografische citaten te verwerken in documenten vanaf de tekstverwerker Word en is ook compatibel met Open Office. Om dat te kunnen doen, moet je Zotero installeren en de pluggins downloaden die geïntegreerd zijn in de desbetreffende tekstverwerker. In het volgende filmpje wordt getoond hoe dat in zijn werk gaat.

Een ander kenmerk van het hulpmiddel is de mogelijkheid Zotero te gebruiken op verschillende computers terwijl jouw bibliotheek gesynchroniseerd blijft. Via de server van Zotero zijn de elementen van de bibliotheek gesynchroniseerd terwijl de synchronisatie van de archieven zijn eigen server, WebDAV, gebruikt om PDF-archieven, afbeeldingen, audio- en videofragmenten te synchroniseren. Om dat te kunnen doen moet men zich simpelweg registeren op de pagina van Zotero.

In de cloud kunnen de gebruikers van Zotero belangengroepen aanmaken die met elkaar kunnen samenwerken. Het delen van bibliotheken in groep, maakt het samenwerken gemakkelijker alsook het ontdekken en online beheren van onderzoeksmateriaal, via de klant van Zotero. Zotero.org kan de spil zijn van alle onderzoeken van een bepaalde groep, departement of organisatie.

Bibliografie bij ZOTERO

“7 Things You Should Know About Zotero.” Educase vol., n. (2008).  pp.: http://net.educause.edu/ir/library/pdf/ELI7041.pdf

“Beta blockers? Proprietary data formats may be legally defensible but open standards can be a better spur for innovation.” Nature vol., n. 455 (2008).  pp.: http://www.nature.com/nature/journal/v455/n7214/full/455708a.html

“Library Geeks 005 – Zotero.” One Big Library vol., n. (2008).  pp.: http://feeds.feedburner.com/~r/librarygeeks/~3/31819575/Library%20Geeks%20005%20-%20Zotero.mp3

“Reuters Says George Mason University Is Handing Out Its Proprietary Software.” Courthouse News Service vol., n. (2008).  pp.: http://www.courthousenews.com/2008/09/17/Reuters_Says_George_Mason_University_Is_Handing_Out_Its_Proprietary_Software.htm

“Zotero, een gratis vrije software voor bibliografisch beheer.” BlogOff vol., n. (2008).  pp.: http://www.blogoff.es/2007/04/03/zotero-un-gestor-bibliografico-gratuito-y-open-source/

“Fora Zotero.” Zotero vol., n. (2009).  pp.: http://forums.zotero.org/categories/

“Introduction to Zotero.” University of Misoury vol., n. (2009).  pp.: http://mulibraries.missouri.edu/guides/citationguides/zotero.htm

“Out of Cite! How Reference Managers Are Taking Research to the Next Level.” PS: Political Science and Politics vol. 42, n. 1 (2009).  pp.: http://ejournals.ebsco.com/direct.asp?ArticleID=41E8BC8385EC4EAE97A7

“Zotero – Handleiding.” Scrib vol., n. (2009).  pp.: http://www.scribd.com/doc/27389301/Zotero-Guia-de-Uso

“Zotero Interactieve Handleiding.” Zotero vol., n. (2009).  pp.: http://www.zotero.org/videos/tour/zotero_tour.htm

“Zotero puts a new spin on citation management, and more.” DMM vol. 2, n. 1-2 (2009).  pp.: http://dx.doi.org/10.1242/dmm.002337

“Zotero screencast tutorials.” Zotero vol., n. (2009).  pp.: http://www.zotero.org/support/screencast_tutorials

“Zotero Tutorial.” Princeton Theological Seminary vol., n. (2009).  pp.: http://technology.ptsem.edu/assets/18B0A48A-EB6E-480B-B3B7-C77E5859CE36.pdf

“Zotero. Snelle startersgids in het castilliaans.” Zotero vol., n. (2009).  pp.: http://www.zotero.org/support/es/quick_start_guide

“Zotero: technische ondersteuning.” Zotero vol., n. (2009).  pp.: http://www.zotero.org/documentation/

Alonso Arévalo, J. “Beheerders van Sociale Verwijzingen: populariteit en wetenschappelijke ontdekking.” Comunidades de prácticas 2.0 de la SEDIC vol., n. (2009).  pp.: http://eprints.rclis.org/13789/

Alonso Arévalo, J. “Zotero 4.0 : filpmje bij het leerproces.” SlideShare vol., n. (2014).  URL.: http://es.slideshare.net/jalonsoarevalo/zotero-30-beta-2012

Alonso Arévalo, J. “Zotero: de stoommachine van de vrije Software voor het beheer van literatuurverwijzingen” Comunidades de prácticas 2.0 de la SEDIC vol., n. (2009).  pp.: http://eprints.rclis.org/13797/

Ashton, A. “Syndicating Rich Bibliographic Metadata Using MODS and RSS.” Journal of Web Librarianship vol. 2, n. 1 (2008).  pp. 41-59. http://www.informaworld.com/smpp/content~content=a905101911~db=all~jumptype=rss

Avello-Martínez, R. and C. M. Cañedo Iglesias (2012). Het potentieel van Zotero als online hulmpmiddel 2.0 voor het online leren samenwerken. 6o Seminario Internacional Docencia Universitaria, Cienfuegos (Cuba). http://eprints.rclis.org/20080/

Baer, R. “Zotero – Using Groups.” COPPUL Animated Tutorial Sharing Project (ANTS) vol., n. (2009).  pp.: http://hdl.handle.net/1880/47557

Cañedo Andalia, R. and J. Santovenia Díaz “Zotero: un vrije beheerder van literatuurverwijzingen.” Acimed: revista cubana de los profesionales de la información y la comunicación en salud vol. 18, n. 6 (2008).  pp.: http://www.uh.cu/static/documents/AL/Zotero%20gestor%20referencias%20biblio%20libre.pdf

Center for, H. and M. New. “Snelle startersgids voor Zotero.” from http://zotero.org/support/quick_start_guide.

Chudnov, D. “Updates on pulsing content, unconferences, and coding.” Information Today Inc vol. 28, n. 8 (2008).  pp. 31-33. http://www.allbusiness.com/professional-services/librarians/11567505-1.html

Cohen, D. J. “Creating Scholarly Tools and Resources for the Digital Ecosystem: Building Connections in the Zotero Project.” First Monday vol. 13, n. 8 (2008).  pp.: http://firstmonday.org/htbin/cgiwrap/bin/ojs/index.php/fm/article/viewArticle/2233/2017

Cordón García, J. A., H. Martín Rodero, et al. “De allernieuwste beheerders van verwijzingen: vergelijkende analyse van RefWorks, EndNote Web y Zotero.” El Profesional de la Información vol. 18, n. 4 (2009).  pp. 445-454. http://eprints.rclis.org/13955/1/GestoresEPI.pdf

Coyle, K. “The Library Catalog in a 2.0 World.” The Journal of Academic Librarianship vol. 33, n. 2 (2007).  pp. 289-291. http://www.sciencedirect.com/science/article/B6W50-4NF2VRS-4/2/2afa2126058bb111d314ec0661462504

Dingemanse, M. “The etymology of Zotero.” The Ideophone: Sounding out ideas on African languages, sound symbolism, and expressivity vol., n. (2008).  pp.: http://ideophone.org/zotero-etymology/

Dingemanse, M. “12 must know Zotero tips and techniques.” The Ideophone: Sounding out ideas on African languages, sound symbolism, and expressivity vol., n. (2009).  pp.: http://ideophone.org/12-zotero-tips-and-techniques/

Ekart, D. F. “Cool Tools for Back to School.” Computers in Libraries vol. 29, n. 8 (2009).  pp. 46-47. http://www.infotoday.com/cilmag/sep09/index.shtml

Greenhow, C., B. Robelia, et al. “Learning, Teaching, and Scholarship in a Digital Age: Web 2.0 and Classroom Research: What Path Should We Take Now?” Educational Researcher Online vol. 38, n. 4 (2009).  pp. 259-246. http://dx.doi.org/10.3102/0013189X09336671

Hull, D., S. Pettifer, et al. “Defrosting the Digital Library: Bibliographic Tools for the Next Generation Web.” PLoS Computational Biology vol. 4, n. 10 (2008).  pp. e1000204. http://dx.doi.org/10.1371/journal.pcbi.1000204

Kessler, J. “Zotero.” Charleston Advisor vol. 9, n. 2 (2007).  pp.: http://www.ingentaconnect.com/search/article?title=ZOTERO&title_type=tka&year_from=1998&year_to=2009&database=1&pageSize=20&index=1

Klapperstuck, K. J. and R. J. Lackie “Cool Tools for Content Creation: More than Blogs or Wikis.” Information Today vol. 16, n. 2 (2009).  pp. 12-15. http://www.mmischools.com/Articles/ReadArticle.aspx?ArticleID=14377

Mena Díaz, N. “Firefox als hulpmiddel voor informatiebeheer Firefox as a tool for information management.” Acimed: revista cubana de los profesionales de la información y la comunicación en salud vol. 20, n. 4 (2009).  pp. 76-83. http://bvs.sld.cu/revistas/aci/vol20_4_09/aci051009.htm

Noll, J. “Requirements Acquisition in Open Source Development: Firefox 2.0.” Open Source Development, Communities and Quality vol., n. (2008).  pp.: http://dx.doi.org/10.1007/978-0-387-09684-1_6

Presley, L. “Zotero.” Scribd vol., n. (2009).  pp.: http://www.scribd.com/doc/11102967/zotero

Ritterbush, J. “Supporting library research with LibX and Zotero: two open source Firefox extensions.” LibX and Zotero vol. 1, n. 3 (2007).  pp. 111-122. http://www-personal.umich.edu/~jkglenn/firefox/

Story-Huffman, R. “Zotero: Zoterowww.zotero.org.” Public Services Quarterly vol. 4, n. 2 (2008).  pp. 150.

Takats, S. “Thomson Reuters Lawsuit Dismissed.” he Quintessence of Ham vol., n. (2009).  pp.: http://quintessenceofham.org/2009/06/04/thomson-reuters-lawsuit-dismissed/

Vanhecke, T. E. “Zotero.” Journal of the Medical Library Association vol. 96, n. 3 (2008).  pp. 275-276. http://www.mlanet.org/publications/jmla/

Young, J. R. “The Chronicle of Higher Education, The Wired Campus.” Firefox Scholar Released (Now Called Zotero) vol., n. (2006).  pp.: http://chronicle.com/blogPost/Firefox-Scholar-Released-Now/2648

Zabel, D. and L. A. Lewis “From the Front Lines: An Academic Librarian Reports on the Impact of APA’s New Electronic References Guidelines.” Reference & User Services Quarterly vol. 48, n. 2 (2008).  pp. 128-131.